Menu
De wereld om ons heen verandert. Het wordt steeds duidelijker dat we niet op dezelfde voet kunnen blijven consumeren zoals we nu doen. De Nederlandse overheid ziet de noodzaak om de economie te verduurzamen. Zij heeft de ambitie uitgesproken om een volledig circulaire economie te hebben in 2050. Het grondstoffenverbruik moet in 2030 met 50% afgenomen zijn. Er zijn vijf transitieagenda’s opgesteld waarin invulling wordt gegeven aan deze ambitie. Deze ambitie heeft grote invloed op de toekomstige wijze van produceren. Lees meer van de overheid hierover via deze Link: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/circulaire-economie/nederland-circulair-in-2050
Een deel van onze economie is nog linear ingericht. Dit houdt in dat grondstoffen linear worden gebruikt: take, make, waste. Grondstoffen worden gewonnen. Vervolgens worden ze verwerkt in producten, de grondstoffen krijgen hierdoor een hogere waarde. Nadat de producten zijn gebruikt, worden ze als afval weggegooid. Dit heeft waardevernietiging en de noodzaak voor het winnen van nieuwe grondstoffen tot gevolg. De circulaire economie zet juist in op hergebruik van grondstoffen en materialen, zodat de afvalberg afneemt en er minder nieuwe grondstoffen hoeven te worden gewonnen. De toekomstige economie is een circulaire economie. Hierin verliezen grondstoffen weinig tot geen waarde, doordat ze constant worden hergebruikt. De afvalberg bestaat hierdoor (bijna) niet meer. Circulaire economie wordt ook wel de ‘no waste economy’ genoemd. Lees hier meer over de circulair economie.
Nederland is koploper als het gaat om de invoer van circulaire economie. Dit wordt mede gedreven door de ambities van de overheid. Onderzoek wijst uit dat in 2019 24,5% van onze economie circulair was (www.circle-economy.com/resources/circularity-gap-report-the-netherlands). In de andere 75% van de economie worden grondstoffen dus nog vernietigd. Als het gaat over hergebruik, is er nu nog vaak sprake van recycling, waarbij de waarde alsnog degradeert.
Een andere prominente rol is weggelegd voor klimaatverandering. Zowel aan de oorzaak als aan de gevolgenkant wordt hard nagedacht over oplossingen. Dit heeft in 2019 geleid tot een politiek akkoord, het klimaatakkoord. In navolging van het Parijsakkoord in 2015 met internationale afspraken over CO2-uitstoot, heeft de Nederlandse overheid haar eigen doelstellingen geformuleerd. Het doel is om in 2030 minimaal 49% CO2-uitstoot te hebben gereduceerd ten opzichte van 1990. Dit heeft geleid tot allerlei afspraken in verschillende sectoren.
Internationaal staat duurzaam en circulair ondernemen ook hoog op de agenda. De Verenigde Naties waarin bijna alle landen van de wereld vertegenwoordigd zijn, heeft 17 doelen gelanceerd om de wereld in 2030 duurzamer te maken. Deze doelen zijn de opvolgers van de Millennium Doelstellingen. Ze worden de Sustainable Development Goals (duurzame ontwikkelingsdoelen) genoemd. Duurzaam en circulair ondernemen spelen een cruciale rol in het bereiken van deze doelen. Lees meer over de SDG’s via https://www.sdgnederland.nl/
De doelstellingen en ambities die de Nederlandse overheid heeft uitgesproken in Nederland circulair in 2050 en het Klimaatakkoord, heeft grote gevolgen voor het bedrijfsleven. Meer hergebruik en minder uitstoot zijn de hoofdlijnen van deze akkoorden. Om een goede inschatting te kunnen maken van de impact van de doelen, is een goed begrip nodig van wat circulair ondernemen is.
In een circulaire economie wordt er geproduceerd in kringlopen. Wat een restproduct is voor het ene bedrijf, is een grondstof voor het andere bedrijf of sector. Materialen en grondstoffen die niet kunnen worden hergebruikt, zijn vervangen of geëlimineerd. Een goede duiding van wat hergebruik in een circulaire economie is, wordt geboden door het vlindermodel van het Ellen MacArthur Foundation.
Vlindermodel Ellen MacArthur Foundation
Het model van Ellen MacArthur omvat twee kringlopen, een biologische en een technische kringloop. Beginnend bij de technische kringloop, wordt er gedacht in cirkels van hergebruik. Hoe kleiner de cirkel, hoe minder energie het kost om de waarde van een grondstof, materiaal of eindproduct weer op te waarderen voor gebruik. Circulair ontwerp is hierin dus belangrijk. Van binnen naar buiten bekeken heeft het de volgende implicaties: het moet makkelijk te onderhouden zijn zodat de levensduur optimaal is, makkelijk te hergebruiken zijn, goed te repareren zijn en uiteindelijk recyclebaar zijn.
Aan de andere kant bevindt zich de biologische kringloop. Daarin is zichtbaar dat we gebruik kunnen maken van biobased grondstoffen in plaats van synthetische materialen. Mochten deze natuurlijke materialen namelijk niet meer te gebruiken zijn, dan kunnen ze als voedsel dienen voor de natuur.
Het uiteindelijke doel is dus om waardeloze grondstoffen of materiaal, ook wel afval genoemd, te voorkomen. Zo blijven de grondstoffen in de kringloop en hoeft er geen afval meer verbrand of gestort te worden. Minder verspilling dus.
DORZ is dé stichting voor circulair en duurzaam ondernemen in de Regio Zwolle voor en door ondernemers.